Danny en Danielle Matthys
Een antidotum tegen Artificiële Intelligentie
Wat noodzakelijk is, is van te kunnen percipiëren. Dit is immers werk dat wezenlijk waargenomen moet worden en niet aan de oppervlakkige kijker besteed is. Het oeuvre van Danny en Danielle Matthys houdt de blik vast. Hoe meer er gekeken wordt, hoe meer de gelaagdheid van het werk zich onthult zonder weliswaar haar geheimen prijs te geven of het volledig te kunnen doorgronden. Hoe meer deze perceptie een nadenken wordt, hoe rijker en voldoening-gevend de ervaring.
Dit is de essentie van een ensemble van werken dat teruggaat naar een levenslange constante van het beeld te vatten. Matthys’ oeuvre, waarin beelden onder al hun vormen en uitingen centraal staan, wortelt stevig in een lang proces waarin elke fase een nieuwe laag toevoegt. De vele werken, de vele beelden, maken ieder apart deel uit van een groter geheel waarin de afstand tussen de werken onderling vaak verwaarloosbaar is. Sommige werken staan dan weer op zichzelf; de beelden bepalen immers zelf wanneer ze af zijn. Daar voelt de aandachtige kijker aan dat het af is en een hoofdstuk of paragraaf op zich vormt. Het ontstijgt het lange werkproces dat eraan vooraf ging en domineert.
Terwijl het oeuvre duidelijke fundamenten in het verleden heeft, werkt het blijvend door in de toekomst. Er is geen begin of einde. Ook dit omvat een grondig en aandachtig kijken. Meer zelfs, dit impliceert een opnieuw leren zien. Het hele oeuvre is een pleidooi om het kijken als natuurlijk proces weer aan te leren. Perceptie is meer dan kijken; het is een mentaal proces. Het werk maant aan de blik af te wenden van het computerscherm, dat tegenwoordig beelden heeft gekaapt, en beelden opnieuw te leren waarderen als een natuurlijk element van de werkelijkheid. Tegenover de vlakke gelaagdheid van de al dan niet computergegenereerde beeldenstroom van het internet wordt hier een nieuwe, rijke, natuurlijke gelaagdheid met sterke visuele prikkels voorgesteld.
De werken zelf vallen niet in te delen in een categorie. Het gaat niet over de schilderkunst, al zit deze er ook wel in, en ook niet over collage of het fotografische beeld dat er eveneens in schuilt en zelfs deel uitmaakt van de onderliggende basis. Het zijn eerder dynamische vlakken van beweging waarin organische en geometrische vormen, abstractie en figuratie, zich vermengen en in elkaar overvloeien om zo een geheel – één beeld – te vormen.
An antidote to AI
What is indispensable is the ability to perceive. After all, this is work that must be considered in its essence and hence is not consecrated to the superficial viewer. The oeuvre of Danny and Danielle Matthys seizes the gaze. The more one truly looks, the more the layered nature of the artwork reveals itself without however giving away all of its secrets. The more this perception becomes reflection, the richer and more satisfying the experience is.
This is the crux of a body of work that is grounded in an unremitting investigation in how to capture the image. Matthys’ oeuvre, which focuses on imagery in all its forms and iterations, is firmly rooted in a lifelong process of art production in which each new phase adds a new layer. The countless images with myriads of pictorial elements are part of a larger entity in which the gap between the different pictures is often negligible. Here, the attentive viewer senses a fully developed whole that forms a chapter or paragraph in itself. Some pictures stand alone; ultimately the images themselves determine when they are accomplished. This new picture transcends the long production process that preceded it and can still be ongoing.
While the art has strong foundations in the past, it continues to impact the future. There is no beginning nor end. Also this demands a thorough and attentive gaze. More so, this implies learning to see again. The entire output is a plea to relearn looking as a natural process. Perception however is more than looking; it implies also a mental process. These pictures encourage us to turn our eyes away from the computer screen, which in these times has hijacked the image, and to learn to appreciate and value images again as complete and natural elements of reality. In contrast to the flat layering of the relentless stream of computer-generated images, a new, rich and natural layering with strong optical stimuli is put forward here.
The artworks themselves cannot be contained into one single category. It is not about painting, although the work encompasses that medium. Nor is it collage or is it about the photographic image, which is equally included and is even part of the underlying structure of these creations. Rather, they are dynamic planes of movement in which organic and geometric shapes, abstraction and figuration mix and flow into each other to form a complex and multilayered whole – one single icon.
Gelaagdheid en onderbouwing
Matthys’ oeuvre is stevig onderbouwd en is de voortzetting van een oeuvre dat aan het eind van de jaren 60 en begin van de jaren 70 in gang gezet werd. Geschiedenis, kunstgeschiedenis, filosofie, psychologie, taal, reizen, verleden en heden, komen er in tezamen en verenigen zich. Herbronnen, het herzien maakt evenzeer deel van uit van het scheppingsproces. Deze bezinning, waarin evolutie schuilt, neemt tijd. Stilstaan is noodzakelijk om tot rust te komen om zo groter inzicht te verwerven. Verschillende werken werden dan ook over een tijdspanne van verschillende jaren gerealiseerd.
Danny Matthys wil geen kind van zijn tijd zijn. Hij wil zelf tijd beheren en niet de tijd beleven zoals de meeste mensen die beheren. Van belang hierin is van zich niet door negatie te laten laten belemmeren en zich steeds scherp constructief en positief op te stellen, van te blijven zoeken zonder de weg te verliezen en te blijven verder bouwen op de basis. Het leggen van verbanden biedt hierin een stevige houvast. Hoe meer verbanden gelegd kunnen worden, hoe sterker en afgeronder een geheel wordt. Interactie en introspectie, het naar binnen kijken, zijn hierin even belangrijk als het naar buiten kijken. Dit gestaag opbouwen van een geheel zorgt voor een stevige grondslag die steeds maar expansiever en sterker wordt.
De kunstenaarswoning weerspiegelt het oeuvre van de kunstenaar. Het oudste stuk is het koetsiershuis van het kasteel van Gentbrugge. Het heeft fundamenten en arduinen hoekstenen. Het nieuwe gedeelte is centrum en leefruimte geworden en huisvest ook het atelier. Kenmerkend is dat er verder gebouwd werd op een solide fundering, maar evenzeer dat alle architecturale componenten in elkaar overvloeien. Er is geen scheiding tussen leven en werk, en ook de connectie met de natuur, onder de aanwezigheid van een grote tuin, blijft behouden. Deze weelderige tuin met planten, struiken en bomen uit alle windstreken, is een bron van inspiratie.
Net als de makers is het werk tegendraads. Het gaat in tegen de negatieve cyclus van de tijd en bouwt voort op de positieve cyclus. Om er te staan in het heden, in de toekomst, in de tijd zelf.
In de – geschilderde – vormentaal valt een vrouwelijk element te onderkennen. Dit is de interventie van Danielle Matthys. Zij werkt verder op een onderbouw, een structuur die vooraf bepaald werd door Danny. Beide kunstenaars vullen elkaar aan. Al staan de beelden per definitie los van geslacht, de mannelijke toets en de vrouwelijke toets vormen een kruisbestuiving. Het werkproces is een natuurlijke verlenging van het kunstenaarskoppel Matthys waarbij dagelijks leven en werk intrinsiek met elkaar verbonden zijn.
Multilayering and substantiation
Matthys’ oeuvre is rooted in a solid basis and is the natural continuation of an oeuvre that was initiated in the late 1960s and early 1970s. History, art history, philosophy, psychology, language, travel, past and present coalesce. A return to the source and continual revision is an essential part of the creative process. This reflection, which conceals evolution, takes time. Recess and contemplation are essential in gaining greater insight. It comes as no surprise that several pictures came about over a period of several years.
Danny Matthys does not wish to be a child of his time. He desires to manage time as he sees fit and to experience time on his own terms. Of importance here is not to feel hindered by negation and to always adopt a sharply constructive and positive attitude, to keep searching without straying from the path in order to keep building on this fundament. Making connections is paramount in consolidating the basis. The more connections are made, the stronger and more rounded the totality becomes. Interaction and introspection, looking inward, are just as indispensable as looking outward. This steadily building of a whole provides a solid foundation that continues to expand and strengthen.
The artists’ dwellings are a reflection of their oeuvre. The oldest part of the building is the coachman’s house, once belonging to Gentbrugge castle, with its foundations and bluestone corner stones. The recently added part became the central living space and also houses the studio spaces. Characteristically the construction builds further on a solid existing foundation, in which all architectural components flow into one another. The connection with nature, through the development of a large garden, is equally assured. This lush garden with plants, shrubs and trees coming from all corners of the world is an endless source of inspiration. Life and work are not separated.
Just as its creators the work itself is paradoxical. It counteracts the negative flux of time and builds further on a positive one, so as to position oneself in the present, the future and in time itself.
A feminine element can be distinguished in the painted formal language. This is the intervention of Danielle Matthys. She continues to work on an underlying structure that was predetermined by Danny. Both artists complement each other. Although the images are by definition autonomous of gender, male and female touches eventuate in a cross-pollination. The working process is a natural extension of the artist couple Matthys, in which daily life and work are intrinsically linked.
Kwestie van perspectief
Onmiskenbaar spreekt er een verlangen naar abstractie uit dit werk. Deze picturale ensembles kunnen dan ook gezien worden als een verbeelding, een visuele uitdrukking van het abstraherend vermogen en de capaciteit tot verbeelding van het geheugen. De abstractie van het geheugen loopt als een rode draad door het werk. Maar het geheugen is ook constant onderhevig aan verandering van perspectief. Hoe het steeds in verandering zijnde geheugen te verbeelden?
Hoe voller, hoe complexer de werken worden, hoe zuiverder ze worden. Even paradoxaal is dat hoe meer lagen erbij komen, hoe minder het er net lijken te zijn. Lijn en kleur lossen elkaar op, of gaan een symbiose aan, in het vatten van de essentie van het geheugen. Dit reflecteert de herinnering die voortdurend zweeft tussen abstractie en figuratie.
Geheugen wordt voortdurend uitgevaagd, is in constante verandering, en nieuwe herinneringen en percepties vinden onophoudelijk toegang tot dit geheugen. Net als voor het geheugen, is het narratieve aspect in de beeldenreeksen vaak van ondergeschikt belang. Percepties en interpretaties zijn natuurlijk aanwezig, net als verschuivingen in het beeld. Hoewel de verhaallijn met documenten zoals foto’s en postkaarten, die in de onderbouw misschien nog aanwezig is, meer komt te verdwijnen ten voordele van het beeld, wordt het werk nooit abstract.
De essentie van de abstractie van het geheugen trachten weer te geven, trachten te vatten is een meervoudig, gelaagd beeld. Hoezeer ook het geheugen informatie opslaat en bewaart, het geheugen functioneert op het moment zelf. Het is alomtegenwoordig, voortdurend gevuld met beelden en ideeën, en kent vaak plurale perspectieven tegelijkertijd. Er vindt met andere woorden een niet-aflatende wisselwerking tussen beeld en abstractie plaats. In dit oeuvre, waarin het oppervlakkige computergericht staren verbannen wordt, moet terug gekeken en nagedacht worden in de meest volledige zin van het woord. Door perceptie en het geheugen van de mens weer een centrale plaats te geven, wordt er ingegaan tegen de alsmaar oprukkende zielloze artificiële intelligentie. Het werk van Danny Matthys registreert, maar velt geen oordeel. Het gezamenlijk beeld is wat ons een maakt, niet wat ons verdeelt.
Sommige peilingen tonen aan dat zeven op de tien jongeren nieuws vooral via sociale media volgen en dat slechts minder dan de helft kan nepnieuws herkennen. Kritische perceptie en kritisch denken lijken moeilijker dan ooit. In een tijd waarin alles sneller moet en waarin het computergericht kijken alles overneemt, waarbij door artificiële intelligente gegenereerde beelden het menselijke geheugen rechtsreeks bedreigen, is dit oeuvre een verfrissing en actueler dan ooit.
Georges Petitjean, kunsthistoricus
Question of perspective
An unmistakable desire for abstraction emanates from this body of work. These pictorial ensembles can therefore be seen as an imagination, a visual expression of the abstraction and imaginative capacity of memory. The abstraction of memory runs like a common thread through the work. But memory is also constantly subject to changes in perspective. How to represent ever-changing memory?
The fuller or the more complex the pictures become, the more maturely they evolve. Equally paradoxical is that the more layers are added, the fewer there seem to be. Line and colour dissolve each other or enter into a symbiosis in the pursue of capturing the essence of memory. This reflects the memory that constantly floats between abstraction and figuration.
Memory is in constant flux, is constantly being erased or altered. Fresh perceptions continually generate new memory. Just as is the case with memory, the narrative aspect in this series of pictures is often of secondary importance. Perceptions and interpretations are of course present, as are shifts in the image. Although the storyline, which through the underlying presence of photographs and postcards may still be there at the basis, disappears in favour of the total image, the work never becomes fully abstract.
Undertaking to capture and to visualise the essence of the abstraction of memory is in itself a multiple, layered image. How much memory stores and retains information, memory does function in the moment itself. It is ubiquitous, constantly filled with images and ideas, and often has multiple perspectives at once. In other words, there is a relentless interaction between image and abstraction. In this oeuvre, in which superficial computer-oriented staring is dismissed, one must look and see in the broadest sense of the word. By offering perception and memory a central place once again, we sail against the ever-advancing soulless artificial intelligence. Danny Matthys’ work records, but does not pass judgment. The common picture is what unites us, not what divides us.
Some polls show that seven in ten young people get their news feed mainly through social media and that only less than half is able to identify fake news. Critical perception and critical thinking seem more challenging than ever. In a time when everything needs to be faster and in which computer-focused viewing takes over ever more, where images generated by artificial intelligence directly threaten human memory and consciousness, this oeuvre is refreshing and more pressing than ever.
Georges Petitjean, art historian
